Regionaal Actieprogramma Wonen

Wat is het RAP?

Het Regionaal Actieprogramma Wonen 2016-2020 (RAP) is een initiatief van de gemeenten in de regio Zuid-Kennemerland / IJmond, in samenwerking met de provincie Noord-Holland. Het RAP is een instrument om ervoor te zorgen dat er meer afstemming en samenwerking komt tussen gemeenten (en stakeholders) binnen de regio op het brede beleidsveld wonen.

Achtergrond

Op 27 september 2010 hebben Provinciale Staten van Noord-Holland de Woonvisie ‘Goed wonen in Noord-Holland’ vastgesteld, met als doelstelling: “in 2020 beschikken de inwoners van Noord-Holland over voldoende woningen met een passende kwaliteit en in een aantrekkelijk woonmilieu”. Om deze doelstelling te bereiken, is besloten dat de zes verschillende regio’s binnen de provincie twee keer een Regionaal Actieprogramma Wonen (RAP) opstellen. De eerste RAP-periode liep eind 2015 af. Na een uitgebreide evaluatie hebben de regio’s en de provincie Noord-Holland het initiatief genomen voor een tweede generatie Regionale Actieprogramma’s Wonen 2016 t/m 2020. Dit RAP is een gezamenlijk product van de acht gemeenten in de regio Zuid- Kennemerland / IJmond (Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Heemstede, Velsen en Zandvoort), in samenwerking met de provincie Noord-Holland. Op dit moment zoekt de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude een gemeente waarmee zij in 2019 kan fuseren. Indien deze fusie betrekking heeft op een gemeente buiten de regio Zuid-Kennemerland / IJmond, is de nieuwe gemeente niet gebonden aan de afspraken die in dit RAP zijn gemaakt.

In het RAP komen afspraken te staan die de gemeenten en de provincie maken over onder andere de woningbouwprogrammering, duurzaamheid, wonen zorg en welzijn en binnenstedelijk bouwen. Woningcorporaties, maatschappelijke organisaties en marktpartijen worden van harte uitgenodigd om mee te denken en hun visie in te brengen.

IJmondcommissie

Op 21 juni jl. hebben we in de IJmondcommissie als PvdA het volgende ingebracht:

Regionaal Actie Programma – de PvdA vindt het programma een goed opgezet, leesbaar en breed gedragen stuk en zijn er blij mee. Een mooi motto: “de regio Zuid-Kennemerland/IJmond geeft thuis”.

Wij danken de wethouders en ambtenaren voor het werk dat is verzet.

Wij vinden het een goede zet om alle disciplines er bij te betrekken die hun kennis en kunde inbrengen. En een klankbordgroep die op de achtergrond meekijkt en gevraagd en ongevraagd adviezen kan geven.

Het is goed dat we gezamenlijk optrekken opdat we onze krachten en kennis kunnen delen.

De hervormingen op de woningmarkt zijn noodzakelijk en middels het nieuwe beleid kunnen we hopelijk dynamiek brengen waar behoefte aan is. Wij staan ook achter regionale afstemming en de woonzorgagenda. Deze laatste zal in de toekomst steeds meer gaan spelen en dan is het goed om regionaal aandacht/inzet te plegen.

En natuurlijk niet te vergeten, het schept de mogelijkheid om subsidies bij de Provincies binnen te halen.. ook geen onbelangrijk aspect.

De PvdA is ook blij met de aandacht voor de sociale huurwoningen waar steeds meer doelgroepen gebruik van gaan maken. Daar moeten alle gemeenten zich voor inspannen en hun eigen verantwoordelijkheid in nemen.

Een ander voorbeeld van inzet van een buurtcoach bij scheefwonen en doorstroming is een mooie stap die regionaal opgepakt kan worden.

Duurzaamheid zou hier ook een stap in kunnen zijn; want minder energielasten is voor deze doelgroep ook goed voor de portemonnee.

Wij maken ons als PvdA wel wat zorgen over onze positie binnen de MRA-regio. Het is goed dat wij als regio Zuid-Kennemerland/IJmond samen optrekken met dit programma en dan ook sterker staan als gesprekspartner, maar zien een samengaan op dit onderwerp als een te grote stap. Door de grote aantrekkingskracht van de grote steden zal de druk naar onze gemeenten groter worden en door de prijsopdrijving moeten wij niet het “afvoerputje” worden in dit gebied.

Foto. dhr. E. Hes (Heemskerk) , mevr. A. Gouma (Beverwijk) en dhr. A. Karateke (Velsen)

Hieronder een aantal elementen uit het Regionaal Actieprogramma Wonen.

De druk op de woningmarkt blijft toenemen, omdat de regio Zuid-Kennemerland / IJmond een aantrekkelijke regio is om te wonen en te leven, vlakbij het economische hart van Nederland. Deze aantrekkingskracht en ligging zorgen voor forse druk op de woningmarkt en brengen ook belemmeringen met zich mee. Zo zijn er weinig mogelijkheden voor (grootschalige) uitbreiding. Aan de ene kant door de beperkingen van economische functies (milieucontouren), zoals Schiphol, havens en industrie en aan de andere kant door de aanwezigheid van waardevolle natuurgebieden. Hierdoor kan de realisatie van woningbouwplannen soms veel tijd kosten of zelfs onmogelijk blijken. Door goede afstemming binnen de regio kan er, ondanks de fysieke beperkingen, toch worden gezorgd voor continuïteit in de bouwproductie en een aanbod dat aansluit bij de vraag van de woonconsument. Dit is ook nodig, omdat de prognoses aangeven dat er de komende jaren nog een groei verwacht wordt van het aantal huishoudens.

Als we kijken naar de bevolkingsontwikkeling

In 2015 telde de regio Zuid-Kennemerland / IJmond in totaal 374.200 inwoners. Het aantal huishoudens bedraagt 175.000 en zal in de komende jaren toenemen naar bijna 190.000 in 20251. Dat betekent een groei van 8%. De groep 75 plus groeit relatief het snelst, zoals figuur 1 laat zien. De vergrijzing van de regio zet dus nog flink door. De leeftijdsgroep 45-65 neemt iets af in omvang, maar blijft ook in 2025 in absolute aantallen de grootste groep met ruim 65.000 huishoudens.

Opvallend is wel dat het aantal paren (tweepersoons huishoudens) in deze leeftijdsgroep een sterke daling met 13% laat zien. In 2025 is de vergrijzing nog niet op het hoogtepunt, maar zal zeker tot 2040 nog flink doorzetten. Als we de provinciale prognose doortrekken naar 2040 dan zien we de groep 75+ ten opzichte van 2015 toenemen met 83% inde IJmond en wel 92% in Zuid-Kennemerland. Deze groep bestaat vrijwel geheel uit één- en tweepersoons huishoudens.

Als we kijken naar de Woningvoorraad

In 2015 bedroeg de totale voorraad ruim 175.000 woningen. De woningvoorraad in de regio Zuid-Kennemerland / IJmond groeit. Na een wat mindere groei tijdens de crisisjaren, zien we de laatste twee jaren de groei weer toenemen(ca. 2.500 in 2014 en ca. 3.000 in 2015).

Het aandeel eengezinswoningen (figuur 3) in de voorraad ligt iets hoger dan het gemiddelde in Nederland. Binnen de regio zien we aanzienlijke verschillen. Zandvoort en Haarlem hebben een relatief grote voorraad meergezinswoningen. Bloemendaal en Haarlemmerliede en Spaarnwoude hebben juist relatief veel ééngezinswoningen.

De woningvoorraad in de regio Zuid-Kennemerland / IJmond kent een relatief hoog percentage vooroorlogse bouw (figuur 4). Haarlem en Bloemendaal zijn met meer dan 40% vooroorlogse voorraad de uitschieters. Opmerkelijk is ook dat deze voorraad nog steeds groeit, als gevolg van woningsplitsingen. De bouwperiode 1971-2000 is ondervertegenwoordigd, vergeleken met het Nederlandse gemiddelde.

Kortom het vinden van passende huisvesting voor deze ‘nieuwe’ doelgroepen is een grote uitdaging voor alle regiogemeenten en hun stakeholders, waarbij samenwerking de sleutel tot succes vormt.

Voor meer informatie: RAP Zuid Kennemerland IJmond