Inleiding PvdA ledenavond 30 september 2015 door Ronald Vennik

Inleiding PvdA ledenavond 30 september 2015.

Waar staat de P in de PvdA (nog) voor?

All inclusive: ideale vakantie voor de een; door de ander verafschuwd. Die zou het in de woorden van Jesse Klaver misschien wel een vorm economisme noemen.

Bij All inclusive denk ik nog aan iets anders: de inclusieve samenleving. Een inclusieve samenleving is een samenleving waar iedereen tot zijn recht kan komen. Het maakt niet uit welke culturele achtergrond, geslacht, leeftijd, talenten of beperkingen iemand heeft. Iedereen neemt op een gelijkwaardige manier deel aan de maatschappij. Mensen worden aangesproken op hun mogelijkheden, niet op hun beperkingen.

En de routekaart daar naar toe, de routekaart die we daar binnen de PvdA voor gebruiken heet Van Waarde; ik noem het ook wel Maslow voor sociaal-democraten. Het is geen piramide maar is het zo veel meer dan een basis; het is een stevig fundament onder onze sociaal-democratische politiek.

Een prima hulpmiddel om initiatieven te nemen, voorstellen te maken en te toetsen. En daarmee een prima leidraad voor onze inzet binnen de gemeentepolitiek.

Van Waarde gaat met name over vijf thema’s : bestaanszekerheid, binding, levensloop, verheffing en arbeid. Thema’s met veel onderlinge samenhang.

Bestaanszekerheid: als er een voorstel komt om iets aan de bijstand te veranderen vinden we dan dat dat zorgt voor bestaanszekerheid? Maar het kan ook helpen als we over bepaalde dillema’s een discussie voeren : een pas voor minima kan een bijdrage leveren aan verheffing maar mensen ook stigmatiseren. Bestaanszekerheid kan je ook ervaren door het vertrouwen dat de door jou zorgvuldig gespaarde centen en het door anderen makkelijk vergaarde vermogen eerlijk belast worden.

De WAO was geen slechte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. De uitvoering liep spaak: te veel aandacht voor de kleine geldstroom (de uitvoering) en te weinig voor de grote geldstroom (de uitkeringen). Gevolg niet of niet tijdig herkeuren. Het zou beter worden met de WIA. En wat lezen we in de krant anno 2015: het UWV heeft achterstanden bij het herkeuren. Er zijn klachten over de dienstverlening aan werklozen door bezuinigingen op de uitvoering.

Het is makkelijk plukken in het publieke domein: de korte termijn is eenvoudiger te behappen dan het zoeken naar duurzame oplossingen op de lange termijn.

Binding: ontstaat niet vanzelf. Tijdens ons buurtbezoek wordt in het ene deel van de straat de sociale samenhang geprezen en in het volgende deel juist gemist. Tussen die twee delen zit een kroeg die voor overlast zorgt en een pand met illegale kamerverhuur. Die binding breng je niet tot stand door ieder voor zich het beste uit het leven te laten halen; binding breng je tot stand door samen een mooi leven te maken. Dat vraagt om meer luisteren en minder praten. Het vraagt van ons als PvdA dat we wat meer zorg hebben voor de mensen en ons wat minder druk maken om de mensheid. Als het gaat om binding dan gaat het niet om de gemeente of de burgers: dan gaat het om de buurt, de school, het sportveld.

Levensloop: we leven langer maar hoe ervaren we de kwaliteit? Is de behoefte om autonoom en zelfstandig oud te worden er bij iedereen in dezelfde mate. Is dit afhankelijk van je portemonnee of blijft ondersteunende zorg voor iedereen toegankelijk. Voor sociaal –democraten uiteraard geen punt van discussie en gebaseerd op solidariteit.

Hoe geven we dat in de gemeente vorm? Kan dat als zelfstandige gemeente of lukt dat beter als we fuseren tot een grotere gemeente IJmond. Maar die solidariteit loopt niet alleen van jong naar oud, maar ook van oud naar jong. Een reëel pensioen dient ook een perspectief te zijn voor toekomstige generaties.

Verheffing: kunst, muziek, onderwijs en vorming. Als we het hebben over ons verrijken, dan zouden we het juist niet over geld moeten hebben. Het is belangrijk dat iedereen zijn talenten benut. En toch zijn daar weer die dilemma’s: Subsidiëren we de muziekschool of het kunstencentrum? Betekent dit dat mensen met een ruime beurs ook goedkoop naar lezingen kunnen of zorgen we er vooral dat kinderen uit gezinnen met een smalle beurs een instrument kunnen leren bespelen. Geven we geld uit aan kunst in de openbare ruimte en hoeveel dan. Moet alles economisch nut hebben en is een maatschappelijk effect alleen OK als het SMART geformuleerd kan worden.

Arbeid: Melissa werkt via het catering-bedrijf bij de gemeente. Ze heeft een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze brengt de koffie rond. Dat ging eerst wat moeizaam , maar ze heeft steeds meer vertrouwen gekregen. Het dwingt de mensen in haar omgeving om na te denken over wat je in redelijkheid kan verwachten van een ander gelet op haar mogelijkheden. De wereld bestaat niet uit goudvinkjes. Geduld is soms echt een schone zaak. Wat belangrijk is: Ze hoort bij de organisatie, ze doet mee. Na een dag ziek zijn was ze er weer: want thuiszitten is ook niks. In het weekend gaat ze vissen met haar vriend. Daar kan ze maandag aan haar collega’s over vertellen. Zo’n vrij weekend krijgt ook meer betekenis als je door de weeks werkt. Arbeid geeft zin; je hoort erbij. Dan is het goed om naar ontslagbescherming te kijken; maar ook goed om je te realiseren dat voor een jongere een arbeidsovereenkomst misschien een andere waarde heeft. Maar ook dat niet iedere ZZP-er voor 120 euro per uur ingehuurd wordt.

De cao van de sociale werkvoorziening biedt een salaris van 120 procent van het minimumloon én ontslagbescherming. Een ‘gouden kooi’ wordt die combinatie wel genoemd. Wat lastig te snappen voor iemand die voor het minimumloon onder hoge druk moet werken.

Maar die gouden kooi is ook een instituut vaak letterlijk ver weg van de samenleving. Met wat meer creativiteit van werkgevers en een reëel loon is voor veel van die mensen een plek in een gewoon bedrijf.

Is er nog plaats voor de PvdA.? Is de Pvda nog een sterk merk? Als je de peilingen mag geloven dan niet: maar het is ook tijd en plaats afhankelijk. Een lokale PvdA die verbinding legt met de buurt doet het beter. Die is in staat om onze kiezers van de bank te krijgen.

Zijn we nog onderscheidend genoeg? Ik denk het wel: wij zijn altijd bezig met een agenda voor de toekomst zonder het hier en nu uit oog te verliezen. De wereld verandert, de behoeftes van mensen veranderen. Daar formuleren wij een progressief door waarden gedreven antwoord op want iedere verandering leidt toch weer te vaak tot mensen die hebben en mensen die niet – hebben. Tegen die onrechtvaardigheid zullen wij altijd blijven strijden.

Hoezeer we ons ook vaak kunnen vinden in standpunten van de SP: behouden van wat we hebben staat niet voorop. We richten ons niet alleen op de mensen die niet-hebben. We proberen juist de mensen die hebben en niet-hebben met elkaar te verbinden. Dat onderscheid ons ook van D-66 (en tot mijn spijt meer dan vroeger). Bij hen wordt individueel succes te vaak gezien als maat voor de mogelijkheden van anderen. Zelf voel ik me nog het meest verbonden met Groen Links. Zij hechten net als wij aan collectieve arrangementen. Bestaanszekerheid draag je samen. Bij ons is de overheid geen vies woord. De overheid draagt juist bij aan het fundament. Ook de overheid is Van Waarde.

Meer dan ooit geldt: verbeter de wereld, begin bij jezelf. Een inclusieve samenleving ontstaat door jezelf als partij te laten zien en vooral te doen. Verbinding maken met onze inwoners, verbinding maken met onze achterban, verbinding maken en houden met onze kiezers.

Progressieve politiek is politiek Van Waarde en vanuit die Van Waarde gedreven politiek is voor de PvdA nog steeds een plaats. In een samenleving waarin iedereen meedoet, waarin we naast de mogelijkheden ook de onmogelijkheden accepteren en we ons realiseren dat niet kunnen iets anders is dan niet willen. Dat is de “all inclusive” reis die we wat mij betreft met elkaar gaan maken.